KELEBEKLER VADİSİ FLORASI
Kelebek Vadisi’ nin zengin bitki örtüsünün tayininde, gözlemlerimizin yanı sıra, MOL ve ark.’nın bölgede 1999 yılında yaptıkları çalışmadan yararlanılmıştır. 50’ den fazla familyaya ait 150’ ye yakın bitki türü, alfabetik olarak sıralanmıştır. Türlerin yanındaki isim veya kısaltmalar, sistematikçiyi (türe o ismi veren bilim adamı) belirtir.
Familya
|
Tür adı
|
Sinopteridaceae
|
Cheilanthes fragrans (Linneausfil) Sw
|
Aspleniaceae
|
Asplenium bourgaei Milde
|
Ranunculaceae
|
Adonis annua Lmnd. Huds.
Clematis flammula L.
Delphinium peregrimum L.
Ranunculus asiaticus L.
Ranunculus millefoliatus Vahl
Ranunculus muricatus L.
|
Brassicaceae
|
Cardamine hirsuta L.
|
Caryophyllaceae
|
Agrostemma githago L.
Arenaria rhodia Boiss.
Bufonia calyculata Boiss.-Bal.
Cerastium illyricum Ard.
Gypsophila confertifolia Hub.-Mor.
Silene colorata Poir
Velazia quadridentata Sibth.-Sm.
|
Tamaricaceae
|
Tamarix parviflora DC.
|
Clusiaceae
|
Hypericum aviculariifolium Jaub.-Spach.
|
Malvaceae
|
Althaea officinalis L.
|
Malvaceae
|
Lavatera arborea L.
Malva sylvestris L.
|
Anacardiaceae
|
Cotinus coggyria Scop.
Pistacia terebinthus L.
|
Fabaceae
|
Anagyris foetida L.
Calicotome villosa (Poir.) Link
Ceratonia siliqua L.
Cercis siliquastrum L.
Coronilla emerus L.
Genista acanthoclada DC.
Lathyrus gorgoni Parl.
Lathyrus setifolius L.
Lupinus angustifolius L.
Medicago polymorpha L.
Melilotus indica (L.) All.
Ononis variegata L.
Pisum fulvum Sibth.,Sm.
Scorpiurus muricatus L.
Spartium junceum L.
Trifolium stellatum L.
Vicia villosa Roth
|
Apiaceae
|
Ammi visnaga (L.) Lam.
Bupleurum anatolicum Hub.-Mor.-Reese
Ferula tingitana L.
Ferulago mughlae Peşmen
Microsciadium minitum (d’ Urv.) Brig.
Oenanthe pimpinelloides L.
Peucedanum chryseum (Boiss.-Heldr.)
Scandix australis L.
Thapsia garganica L.
|
Asteraceae
|
Acanthoxanthium spinosum
Bellis annua L.
Centaurea solstitialis L.
Centaurea spinosa L.
Crepis fraasii Schz. Bip.
Crepis sancta (L.)
Echinops microcephalus Sm.
|
Asteraceae
|
Hyoseris scabra L.
Ifloga spicata (Fors.) Schz.
Matricaria chamomilla
Notobasis syriaca (L.)
Picnomon acarna (L.)
Rhagodiolus stellatus
Scolymus hispanicus L.
Senecio vernalis Wald.-Kit.
Urospermum picroides
Xanthium strumarium L.
|
Boraginaceae
|
Alkanna tinctoria (L.)
Borago officinalis L.
Echium italicum L.
Echium plantagineum L.
Nonea obtusifolia (Willd.) DC.
|
Solanaceae
|
Datura stramonium L.
Mandragora autumnalis Bertol
|
Scrophulariaceae
|
Cymbalaria microcalyx (Boiss.) Wettst
Scrophularia lucida L.
Verbascum sp.
|
Lamiaceae
|
Mentha pulegium L.
Phlomis fruticosa L.
Salvia fruticosa Miller.
|
Euphorbiaceae
|
Euphorbia austronatolica Hub.-Mor.
Euphorbia dendroides L.
Euphorbia hierosolymitana Boiss.
Euphorbia paralias L.
Euphorbia peplis L.
Ricinus communis L.
|
Fagaceae
|
Quercus aucheri Jaub-Spach
|
Araceae
|
Arisarum vulgare Targ.-Tozz.
Dracunculus vulgaris Schott
|
Liliaceae
|
Allium subhirsutum L.
Asphodelus firtulosus L.
Ruscus aculeatus L. Var. Aculeatus
Smilax aspera L.
|
Iridaceae
|
Gladiolus italicus Miller
|
Dioscoreaceae
|
Tamus communis L.
|
Selaginellaceae
|
Selaginella denticulata (L.) Link
|
Pinaceae
|
Pinus brutia Ten.
|
Cupressaceae
|
Cupressus sempervirens L.
|
Ephedraceae
|
Ephedra campylopoda Mey.
|
Moraceae
|
Ficus carica L.
Morus alba L.
Morus nigra L.
|
Urticaceae
|
Urtica membranacea Poir.
|
Aristolochiaceae
|
Aristolochia sempervirens L.
|
Polygonaceae
|
Emex spinosus (L.) Campd.
Rumex bucephalophorus L.
Polygonum maritimum L.
|
Chenepodiaceae
|
Atriplex portulacoides L.
Sarcocornia fruticosa (L.) Scott.
Salsola kali L.
|
Amaranthaceae
|
Amaranthus deflexus L.
|
Aizoaceae
|
Mesembryanthemum nodiflorum L.
|
Berberidaceae
|
Berberis cretica L.
|
Lauraceae
|
Laurus nobilis L.
|
Papaveraceae
|
Fumaria capreolata L.
Glaucium flavum Crantz
Roemeria hybrida (L.) DC.
|
Capparidaceae
|
Capparis spinosa L.
|
Cruciferae
|
Arabis verna (L.) DC.
Lobularia maritima (L.) Desv.
Sinapis alba L.
|
Resedaceae
|
Reseda alba L.
|
Platanaceae
|
Platanus orientalis L.
|
Rosaceae
|
Rubus ulmifolius Schott.
Sarcopoterium spinosum (L.) Spach.
|
Caesalpiniaceae
|
Cercis siliquastrum L.
Ceratonia siliqua L.
|
Geraniaceae
|
Erodium ciconium (L.) L’Herit.
|
Vitaceae
|
Vitis vinifera L.
|
Cucurbitaceae
|
Ecballium elaterium (L.) A. Rich.
|
Cactaceae
|
Opuntia ficus-barbarica Berg.
|
Punicaceae
|
Punica granatum L.
|
Umbelliferae
|
Eryngium campestre L.
|
GÜNDÜZ KELEBEKLERİ
Enerjilerini güneşten alan ve gündüz uçan kelebeklerdir. Güneş görünmediği zaman daha yavaş hareket ederler, geceyi bitkilerin üzerinde veya emin bir yerde istirahat ederek geçirirler. Güneşin doğmasıyla birlikte yeniden hareketlenirler.
Gündüz kelebekleri ilkbaharda, özellikle nisan-mayıs aylarında havaların ısınmasıyla birlikte çok sayıda ortaya çıkarlar. Hava sıcaklığının giderek artmasıyla bu sayı, bilhassa temmuz-ağustos periyodunda azalır ve sonbaharda yeniden artış gösterir. Bazı kelebekler 1 yıllık periyod içinde bir kez, örneğin Anthocharis cardamines sadece nisan-mayıs aylarında görülür; bunlar “ tek nesil ” kelebeklerdir. Bazısı yılda iki kez uçar, örneğin Charaxes jasius mayıs-haziran ve ağustos-ekim ayları arasında görülür, bunlar “ İki nesil ”; Pleris rapae ise tüm sezon boyunca görülebilir ki, bunlar “ Üç nesil ” uçan kelebeklerdir.
Kelebek Vadisi’nde tespit ettiğimiz gündüz kelebeklerinin tayininde; Tolman-Lewington, Higgins-Hargreaves, Şengün-Güneyi ve C. Rickards’ ın özel notlarından yararlanılmıştır. Sergilemek amacıyla yakaladığımız örneklerin preparasyonları tarafımdan yapılmış, kurutma işleminden sonra kutularda koruma altına alınmış ve daha sonra çerçevelenmiştir. Buna göre Kelebek Vadisi Gündüz Kelebekleri aşağıda sıralanmıştır.
PAPILIONIDAE
Papilio machaon- Swallowtail Kırlangıç kuyruk
Papilio alexanor- Southern swallowtail Güneyli kırlangıç kuyruk
Iphiclides podalirius- Scarce swallowtail (Yelken kuyruk)
Zerynthia cerisyi- Eastern festoon
PIERIDAE
Pieris brassicae- Large white (Büyük lahana kelebeği)
Pieris rapae- Small white (Lahana kelebeği)
Pieris mannii- Southern small white (Güneyli lahana kelebeği)
Euchloe ausonia- Dappled white (Yeşil arkalı beyaz)
Anthocharis cardamines- Orange-tip (Turuncu uçlu beyaz)
Colias crocea- Clouded yellow (Krom sarısı)
Gonepteryx farinosa- Powdered brimstone (Limon sarısı)
LYCAENIDAE
Strymonidia spini- Blue-spot hairstreak
Callophrys rubi- Green hairstreak
Nordmannia marcida- Ilex hairstreak
Lycaena phlaeas- Small copper (Bakır kelebeği)
Syntarucus pirithous- Lang’ s short-tailed blue
Lampides boeticus- Long-tailed blue
Celastrina argiolus- Holly blue
Glaucopsyche alexis- The green-underside blue
Polyommatus icarus- Common blue
NHMPHALIDAE
Charaxes jasius– Two-tailed pasha (Paşa kelebeği)
Limenitis reducta– Southern white admiral (Güneyli beyaz amiral)
Nymphalis polychloros– Large tortoiseshell
Vanessa atalanta– Red admiral (Kırmızı amiral
Vanessa cardui– Painted lady (Boyalı hanım)
Polygonia egea– Southern comma
Pandoriana pandora– Cardinal (Kardinal kelebeği)
Clossiana euphrosyne– Pearl-bordered fritillary
Melitaea didyma– Spotted fritillary
Melitaea trivia– Lesser spotted fritillary
LIBYTHEINAE
Libythea celtis- Nettle-tree butterfly
SATYRINAE
Hipparchia syriaca– Eastern rock grayling
Hipparchia fatua– Freyer’ s grayling
Maniola telmessia– Telmessia’ s meadow Brown
Hyponephele lupina– Oriental meadow Brown
Coenymphia pamphilus– Small heath
Pararge aegeria– Speckled wood
Lasiommata megera– Wall Brown
Lasiommata maera– Large wall Brown
Kirinia roxelana– Lattice Brown
Ypthima asterope-Karagöz
DANAINAE
Danaus chrysippus– Plain tiger
HESPERIIDAE
Pyrgus serratulae– Olive skipper
Pyrgus armoricanus– Oberthur’ s grizzled skipper
Thymelicus lineolus– Essex skipper
Bir Papilionidae türü olan Archon apollinus (False apollo)’un şubat-mart aylarında Vadi’ de uçtuğu sanılmaktadır. Endemik kelebektir.
GECE KELEBEKLERİ (GÜVELER-MONTHS)
Kural olarak, gece uçan kelebeklerdir. Ancak birçok türü gündüz de uçar. Vücut yapıları itibariyle, Gündüz kelebeklerine göre daha iri ve kıllı gövdeli, bacakları iri ve dikenli, antenleri (duyarga) ise ucu kıvrık, tarak şeklinde veya kıl gibi ince görünüştedir. Genelde çok hızlı uçuculardır. Yaşam alanları, başkalaşım evrelerinin süreleri, bazı türlerin pupaları ve dişi bireylerin dış yapıları gibi özellikler, Gündüz kelebeklerine göre büyük farklılık gösterir. Bazı türlerin larvaları bitki yapraklarından başka, kuru ve yaş meyveler, ağaç kabukları veya gövdeleri, bitki kökleri, hatta yün veya boynuz gibi organik maddelerle beslenirler.
Gece kelebekleri ülkemizde 50’ye yakın familya sayısı ve bunlara ait türlerle çok kalabalık ve karmaşık bir görüntü sergiler. Boyları 5-6 mm.yi aşmayan türlerin yanı sıra, 60-80 mm. ye varan türlere, bir arada rastlanır. Kelebek Vadisi’ nde, iyi bilinen gündüz kelebeklerinin aksine; boylarının iriliği, güzel renk ve desenleriyle dikkati çeken gece kelebeklerinin dışında, tüm faunayı kapsayan türlerin tayini bugüne kadar yapılmamıştır. Vadi’ de 40 civarında Gece kelebeği türü bulunduğu sanılmaktadır.
Bu çalışmada, varlığı bilinen familyaların genel karakterleri ve tayini yapılmış veya ilgi çekici türlerin belirgin özellikleri, bilimsel sıralamanın dışına çıkarak ve rastlanma sıklığına göre kısaca tanıtılacaktır. Gece kelebeklerinin tayininde, Demirsoy ve Novak/Severa’ dan faydalanılmıştır.
Arctiidae (Ayı Kelebekleri-Çadırtırtılları)
Euplagia quadripunctaria Poda– Jersey tiger (Kaplan Kelebeği)
Epicallia villica L.
Utetheisa pulchella L.
Noctuidae (Baykuş Kelebekleri)
Autographa gamma L.
Ephesia fulminea Sc.
Catocala nymhagoga Schiff
Catocala elocata Esp.
Noctua pronuba L.
Noctua pronuba L.
Noctua comes Hb.
Kaynak: http://www.tudavoludeniz.org/modules.php?name=Ecotourism&file=butterflyValley