AKDENİZ'DE PİNALAR HIZLA YOK OLUYOR!

Akdeniz havzasında yaşayan en büyük deniz kabuklularından olan Pinalar, bizim denizlerimizde iki tür ile temsil ediliyor. Pinna rudis ve Pinna nobilis, Türkçe adlarıyla Delici Midyeler Akdeniz’e özgü deniz kabukluları. Bu türler, Bivalvialar (Çift Kapaklılar) arasında en büyük tür olma özelliklerini, 20 ila 40 cm.’e kadar ulaşabilen boyutlarıyla hak ediyorlar.

Yakın dönemde yaşam alanı olan Deniz Çayırları’nın (Posidonia oceanica) Akdeniz’de azalmasının yanı sıra, dip trol balıkçılığı, deniz kirliliği, kabuklarının süs eşyası olarak kullanılması gibi sebeplerle popülasyon düşüşü gözlemlenen Pinalar geçmişte Fethiye Körfezi’nin içinde de görülebilen türler arasındaydı.

1992’de önce Pinna nobilis ardından 1996’da Pinna rudis çeşitli sözleşmelerce koruma altına alındı. Türkiye’de halen geçerli olan ve deniz/içsu avcılığını düzenleyen sirkülerde de avlanması yasak olan türlerden biri olarak geçiyor.

Tüm bu koruma statülerine karşı yaşam alanları zarar gören pinalar, maalesef hızla soyu tükenmeye yüz tutan deniz canlılarının başını çekiyor.

Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar ise pinnaların sayılarını hızla azaltan yeni bir bulguya dikkatleri çekiyor.

2016 yılında Batı Akdeniz sahillerinde, önce Balear Adaları'nda ve ardından İber Yarımadası'nın güneydoğusunda pinaların kitlesel olarak ölümleri üzerine yapılan çalışmalar, yeni tanımlanan bir tür mikroskobik parazitin bu ölümlere yol açtığını gösteriyor.

Parazit ilk belirlemelerde İspanya kıyılarındaki pinna nüfusunun %90 kadarını yok etmiş durumda. Türkiye kıyılarından da benzer kitlesel parazit salgını kayıtları mevcut.

Haplosporidium pinnae olarak isimlendirilen bu yeni tür mikroskobik parazit, yaşam alanları ve avcılık faaliyetleri ile iyice azalan nüfusu ile kırılgan bir tür haline gelen Pinna nobilis için felaket niteliğinde.

İspanya Okyanus Bilimi Enstitüsü'nden bilim insanı Maite Vázquez Luis, Pina nüfusuna bulaştıktan sonra, bireylerin hayatta kalma olasılığı neredeyse yok denecek kadar az, bu da sorunun üzerinde ciddiyetle durmamız gerektiği anlamına gelirdiyor.